KUDAKA/Kuzey Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı

Son yıllarda ekonomik olarak büyük gelişme gösteren ülkeler arasında boy gösteren Türkiye’de bölgeler arası gelişmişlik farklarının gittikçe azaldığını görmekteyiz. Hükümetin bu anlamda bölgelerin gelişmesine katkı sağlamak amacıyla kalkınma ajansları vasıtasıyla illerin gelişiminin hızlandırılması çalışmaları da aksetmeden devam ediyor. Sorumluluk alanını oluşturan Erzurum-Erzincan-Bayburt illerini kapsayan bölgenin kalkınmasında en etkin ve öncü rol oynayan, Türkiye’nin en modern ve en verimli kurumlarından biri olan Kuzey Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (KUDAKA) kurulduğu iki yıllık dönemde yaptığı çalışmaları ile göz dolduruyor. Sosyal sermayeyi ve inovasyonu geliştirmek suretiyle yerel potansiyeli harekete geçirmek ve ‘Anadolu’nun zirvesinde kalkınmanın köprüsü’ parolasıyla çalışmalarına hız veren KUDAKA 2 yıldır önemli ölçüde mali ve teknik destek sağlayarak kurumların işleyişinde büyük rol oynuyor.

Üç İle Hizmet Vermekteyiz

Kuzey Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı’nın kuruluş süreci ile ilgili bilgi verir misiniz? Hangi şehirlere hizmet sunmaktasınız?

2010 yılının Şubat ayında yapılan Genel Sekreter atamasıyla faal olarak çalışmaya başlayan ajans 2010 yılı Haziran ayındaki personel alımından beri aktif olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. Kuzey Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı’nın faaliyet alanı İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması’na göre TRA1 Düzey 2 Bölgesi olarak adlandırılan Erzurum, Bayburt, Erzincan’da hizmet vermektedir.

Ajansınızın personeline yönelik bilgiler verir misiniz?

Ajansın organizasyon yapısı karar organı olan Yönetim Kurulu, danışma organı olan Kalkınma Kurulu ve icra organı olan Genel Sekreterlikten oluşmaktadır. Genel Sekreterlik bünyesinde 5 çalışma birimi ve 3 ilimizde yer alan Yatırım Destek Ofisleri bulunmaktadır.   Ajans, toplam 29 uzman ve 7 destek personeli ile hizmet vermektedir.

Her Bölge Potansiyeline Göre Değerlendirilmeli

Bilindiği üzere Türkiye coğrafi özelliklerine göre 7 bölgeden oluşuyor. Ajansların yapılanmasında neden 7 bölge olarak esas alınmadı?

Çok eskiden beri adeta gelenek haline gelen ülkelerin gelişmesinde Ulusal Kalkınma planları hazırlanırdı. Bu yüzden ülkenin geneline mukabil tek reçete hazırlanır uygulanmaya çalışılırdı. Oysa İstanbul, Ankara veya ülkenin herhangi bir bölgesi esas alınarak hazırlanan reçeteler hiçbir zaman sonuç vermez. Zira kültürel yapısından iklimine varıncaya kadar değişiklikler ekonomik olarak verim almanın ötesine aksamalara da sebep oluyor. 81 il 26 bölge olarak yeni yapılanan ajansların kuruluş aşamasında bu kriterler göz önüne alınmıştır. Dolayısıyla illerin potansiyeli ön plana çıkarılıp projeler ona göre değerlendirilmektedir. Hal böyle olunca  projelerin uygulanmasında başarı oranı artmaktadır.

Katılımcılık En Önemli İlkemizdi

Kalkınma Ajansları’nın bölgesel gelişme adına ciddi işlevleri bulunuyor. Bu kapsamda en önemli işlevlerden biri bölge planlarının hazırlanmasıdır. Bize bölge planının hazırlık süreci hakkında bilgi verir misiniz? Bölge planında Erzurum, Erzincan ve Bayburt’u kapsayan bölgenizle ilgili öne çıkan alanlar nelerdir?

Hazırlık sürecinde en önemsediğimiz ilke katılımcılık oldu. Bu bağlamda, bölgedeki kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör temsilcileri, sivil toplum örgütleri ile görüşmeler yaparak onların görüşlerini bölge planına yansıtmaya çalıştık. Kalkınma Ajansları bilindiği üzere bölgelerde kurumsal yapıdır. Önce gelişme planları hazırlanır, mali destekler tasarlanır. Sonra da her bölgenin potansiyeline göre kalkınma ajansları buna göre projeler gerçekleştirir.

Kurumlar Arası İşbirliği Yetersiz

Göreve ilk geldiğinizde Erzurum’da eksikliklerini gördüğünüz şeyler nelerdi? Bunları aşmak için ne gibi çalışmalarınız oldu?

Doğu’lu biri olarak bu bölgenin ekonomik sorunlarına vakıf olduğumu düşünüyorum. Erzurum’un kendi değerlerinin ve zenginliklerinin atıl olduğunu fark ettik. Bu şehirde ortak bir vizyon oluşturulmamış. Kurumlar arası işbirliğinin zayıf olduğunu düşünüyorum. Bunlarla birlikte sosyal sermayenin istenilen seviyede olmaması en büyük eksiklik. Erzurum’da turizm alanında güçlü hedeflerin belirlenmesi lazım.

Tarih Ve Kültür Turizmi Ön Plana Çıkarılmalı

Bundan 20 yıl öncesine kadar Palandöken, sadece üzeri karlarla kaplı bir dağdan ibaretken şimdi dünyanın gözdesi kayak merkezleri arasında yer alıyor. Sizce Erzurum’da Palandöken gibi keşfedilmesi gereken başka alanlar veya sektörler var mı?

Dünyanın en eski yerleşim birimlerinden biri olan böyle bir şehirde tarih ve kültür turizminin öne çıkarılması gerektiğine inanıyorum. Adeta açık hava müzesi görünümünde olan Erzurum için girişimcilerin bu yönde projeler hazırlamalarını bekliyoruz. Örneğin kurtuluş mücadelesinde büyük önem arz eden tabyaların restorasyonu yapılarak buralarda otantik alanlar oluşturulabilir. Cumhuriyet Caddesi üzerinde onlarca tarihi eserin varlığı dikkate alındığında trafiğe kapatılmış bir alanda tarihin daha iyi korunabileceğine inanıyorum.

Projelerde Önce Uygunluk Kriterleri Esas Alınıyor

Şirket ana merkezi TRA1 Düzey 2 Bölgesi dışında yer alan bir işletmenin teşvik belgesi olup aynı işletmenin bölgede açacağı şube için sunacağı bir proje ile Ajansınızdan destek alması söz konusu mudur?

Şirket ana merkezi, 2011 Yılı Teklif Çağrısı ilanı olan 7 Eylül 2011 tarihinden en az 3 ay önce TRA1 Düzey 2 Bölgesi (Erzurum, Erzincan, Bayburt) dışında kurulmuş ve tescil edilmiş olan ve Başvuru Rehberimizde yer alan ‘’Başvuru Sahiplerinin Uygunluğu’’ başlığı altındaki şartları sağlayan işletmeler, son başvuru tarihi olan 18 Kasım 2011’den önce TRA1 Düzey 2 Bölgesi’nde kurulan ve tescil edilen şubeleri için sunacakları projeler ile Ajansımızdan destek talebinde ulunabilirler.  Ancak bu işletmeler, teşvik belgelerinde yer alan yatırım harcamaları için Ajansımızdan destek talebinde bulanamazlar. Ajansımıza sunacakları projelerin Başvuru Rehberimizde yer alan uygunluk kriterlerini sağlaması ve proje maliyetlerinin teşvik belgelerindeki aynı yatırım harcamalarını kapsamaması durumunda, söz konusu projelerin ajansımız tarafından desteklenmesi önünde herhangi bir hukuki engel bulunmamaktadır.

Projeler Titizlikle İnceleniyor

Şu ana kadar ki faaliyetlerinizde ki mali ve teknik destekler hakkında bilgi verir misiniz?

Programlarımız kapsamında 2010-2011 Proje Teklif Çağrıları ile toplam 103 adet KOBİ projesine 21 Milyon TL hibe desteği; 43 tane kar amacı gütmeyen kamu ve STK projesine 10 Milyon TL hibe desteği; Doğrudan Faaliyet Desteği Programı kapsamında 20 projeye 1 Milyon TL hibe desteği; Güdümlü Proje Desteği kapsamında Erzincan İş Geliştirme Merkezi (İŞGEM) projesine 990.000 TL; ve 670.000 TL bütçeli Teknik Destek Programı kapsamında 69 projeye teknik destek sağlanmıştır.

Kobi’ler İçin Teklif Çağrılarımız Var

Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı proje teklif çağrısı ve diğer önemli faaliyetleri Hakkında bilgi verir misiniz?

Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı 2011 yılı içerisinde proje teklif çağrısı yöntemi ile iki mali destek programını uygulamaya koymuştur. Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ) Mali Destek Programının amacı bölgede faaliyet gösteren işletmelerin istihdam, üretim, hizmet, satış ve pazarlama kapasitelerini; ürün ve hizmet çeşitlilik ve kalitelerini artırmaktır. Küçük Ölçekli altyapı Mali Destek Programının amacı ise bölgemizin turizm, sanayi ve hizmetler sektörlerinde fiziki altyapının geliştirilmesini sağlamaktır

Bu iki program kapsamında kullandırılacak toplam mali destek tutarı 16.000.000 TL'dir. Bu tutarın dağılımı KOBİ Mali Destek Programı 11.milyon TL Küçük Ölçekli Altyapı Mali Destek Programı: 5 milyon TL olarak belirlenmiştir. Ajansımız 07 Eylül 2012 tarihinde proje teklif çağrısı sürecini ilan etmiş ve projelerin hazırlanıp sunulabilmesi amacıyla proje başvuru sahiplerine 70 gün süre tanımıştır. 07-16 Eylül 2012 tarihleri arasında bölgemizde yer alan tüm il ve ilçe merkezlerinde toplam 30 bilgilendirme toplantısı düzenlenmiş ve programların ayrıntıları ajans uzmanları tarafından kamuoyuna anlatılmıştır. Bölgemizde yer alan tüm yerel gazetelerde program tanıtım ilanları yayınlanmış ve dört yerel kanalda programlarımızın tanıtım reklamları yayınlanmıştır. Tüm kamu kurum ve kuruluşlarına ilçe kaymakamlıkları ve belediyelerine afişler gönderilmiş tüm il merkezlerinde billboardlar ilçe merkezlerinde ise cadde afişleri kullanılarak duyurular yapılmıştır.

Ajanslar Sadece Hibe Dağıtan Kuruluşlar Değildir

Sizin daha önce yerel yönetimlerde çalışmalarınızı sürdürdüğünüzü biliyoruz. Bu çerçevede bir yönetimci gözüyle Kalkınma Ajansları’nın temel eksiklikleri nelerdir? Bu eksiklikler nasıl ortadan kaldırılabilir?

Bence Kalkınma ajansları kurgusu çok güzel. Ancak Kalkınma Ajanslarının temel eksiği kamuoyunda hibe dağıtan kuruluşlar olarak lanse edilmesi. Halbuki kalkınma ajansları kendi bölgelerinin birer düşünce kuruluşu, araştırma merkezi gibi bir misyon üstlenmesi lazım. Ajansların bazı yapısal sorunları var. Bunların giderilmesi üzerine çalışmalar yapılıyor. Bu çalışmalar tamamlandıktan sonra yakın gelecekte ajansların sadece hibe dağıtan kuruluşlar olmadığı ve bölgelerinde yerel dinamikleri harekete geçirme adına güzel işler başaracağına inanıyorum.

Ajansın Adresi     : Ajans, Cumhuriyet Caddesi No:3 Yakutiye/ERZURUM

Telefon             : 0(442) 235 61 11

Faks                  : 0(442) 235 61 14

Web Sitesi         : www.kudaka.org.tr

e-posta             :  

Not: Bu çalışmayı hazırlamamızda bizlere zaman ayırıp yardımcı olan KUDAKA Genel Sekreterliğine ve Personeline teşekkür ederiz...